سایت رسمی جماعت دعوت و اصلاح

مفهوم اجماع از نگاه شافعی، مفهومی در اوج ابهام است و منشأ اين ابهام، فقط در خَلط بين اجماع و سنت متواتر خلاصه نشده بلکه به وسعت مفهوم سنت نزد شافعی برمی گردد؛ وسعتی که تقريبا شامل اجماع نسل اول مسلمانان يعنی نسل صحابه، است[2][يعنی شافعی، اجماع صحابه را نيز تقريبا داخل در مفهوم سنت می داند]. گويی شافعی بين دو خط، سرگشته است:

اول: گستردگی دايره ی نصوص

دوم: حقيقت اختلافی که در عصر او، بين علمای سرزمين های مختلف، منتشر بود.

از همين رو، می بينيم که او در الرِّسالة، بين «اجماع در روايت نبی صلی الله عليه وسلم»، و «اجماع در عمل کردن برمبنای اجتهاد» تفاوت می نهد.

مقدمه‌ی مترجم: 
نصر حامد ابو زید، نویسنده‌ی مقاله، در ژوئیه‌ی 1934 میلادی در روستای در نزدیکی شهر طنطا در غرب مصر به دنیا آمد. در 1972م لیسانس زبان و ادبیات عربی و در سال 1977م فوق لیسانس خود را از دانشکده‌ی ادبیات قاهره دریافت کرد. در 1981م دکترای خود را در همان رشته و از همان دانشگاه با تحقیق در باب تأویل قرآن در نظر ابن‌عربی دریافت کرد.
از او مقالات متعددی چاپ شده است. در عین حال کتاب‌هایی نیز از او چاپ گردیده است که برخی از آنها عبارتند از:

متفکران معتزله به عنوان گروهی از متفکران مسلمان، به خاطر تأکیدشان بر عقلانیت معروف‌اند. در عین حال آن‌ها به حکم اینکه مسلمان و حتی مدافع عقیده اسلامی بودند، به اصل اساسی ایمان اسلامی یعنی توحید ملتزم بوده‌اند. از جمله صفات خداوند، صفت عدل است. از لوازم عدل خداوند این است که انسان به اختیار خویش خداوند را بشناسد و به او ایمان بیاورد به گونه‌ای که این شناخت و تصدیق از شائبه جبر به دور باشد. در حقیقت نزد این متفکران ایمان عاری از معرفت، ممکن نیست. ایمان به خداوند مشروط و متوقف بر شناخت او است. و حال پرسش این است که این شناخت فعل انسان است یا فعل خداوند.